Giám đốc điều hành Amazon – ông Jeff Bezos, một người cả đời đam mê chinh phục không gian, đã cạnh tranh với các tỷ phú trong lĩnh vực vũ trụ như Elon Musk của SpaceX và Richard Branson của Virgin Group để trở thành tỷ phú đầu tiên bay ra ngoài bầu khí quyển của Trái Đất.

Và trong khi các công ty bảo hiểm nổi tiếng trên thế giới chuyên cung cấp các dịch vụ bảo hiểm cho cả những rủi ro kỳ lạ nhất thì các tai nạn tiềm ẩn trong không gian vẫn chưa nằm trong danh mục bảo hiểm của họ.

Tỷ phú Jeff Bezos sắp bay vào vũ trụ

Người phát ngôn của Viện Thông tin Bảo hiểm - ông Michael Barry cho biết: “Du lịch vũ trụ có rủi ro đáng kể, nhưng không phải là vấn đề mà các công ty bảo hiểm nhân thọ đặt ra vì rất hiếm khi có người du hành vào vũ trụ”.

Các nhà môi giới bảo hiểm cho biết, có một thị trường gần 500 triệu USD để bảo hiểm cho vệ tinh, tên lửa và các chuyến bay không người lái vào vũ trụ, nhưng không có yêu cầu pháp lý nào đối với một công ty tên lửa như Blue Origin, do Bezos thành lập, để bảo hiểm cho hành khách bị thương hoặc tử vong trong các chuyến bay thương mại.

Neil Stevens, Phó Chủ tịch cấp cao, phụ trách hàng không và vũ trụ tại Marsh, nhà môi giới bảo hiểm lớn nhất thế giới nói với Reuters rằng: “Chúng tôi chưa được biết có bất kỳ trường hợp nào được bảo hiểm trách nhiệm cho hành khách bay vào vũ trụ”.

Theo kế hoạch, Bezos và những người bay cùng ông sẽ bay qua đường Kármán - một ranh giới tưởng tượng cao hơn 100km so với mực nước biển, nơi không gian bắt đầu và lơ lửng quanh cabin của tàu vũ trụ New Shepard chỉ trong 3 phút để ngắm nhìn Trái Đất trước khi phải ngồi vào ghế lần nữa và quay trở lại mặt đất.

Theo dữ liệu của Seradata SpaceTrak đưa ra vào ngày 10 tháng 6 cho thấy, công ty vũ trụ Blue Origin đã thực hiện 15 chuyến bay thử nghiệm không người lái vào không gian mà không gặp sự cố nào.

Đến nay cả Bezos và Blue Origin đã không trả lời yêu cầu bình luận từ Reuters về kế hoạch bảo hiểm và hồ sơ chuyến bay của họ.

Các hồ sơ rủi ro là khác nhau

Theo Richard Parker của công ty Assure Space, một đơn vị của công ty bảo hiểm AmTrust Financial cung cấp bảo hiểm trong lĩnh vực không gian cho biết, nhìn chung Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) và chính phủ Mỹ không mua bảo hiểm trách nhiệm cho các sứ mệnh của chính phủ.

Trong khi đó, người phát ngôn của NASA cho biết, các phi hành gia đủ điều kiện tham gia các chương trình bảo hiểm nhân thọ của chính phủ.

Charles Wetton, Giám đốc bảo lãnh các chính sách không gian tại công ty bảo hiểm Global Aerospace cho biết, các phi hành gia tham gia trong các sứ mệnh do chính phủ tài trợ được lựa chọn cẩn thận về kiến thức, kỹ năng, thể lực và được đào tạo trong vài năm trước khi bay vào vũ trụ.

Wetton cho biết thêm: “Họ và gia đình họ hiểu những rủi ro của công việc mà họ đang làm”.

Nhưng các học viên tham gia vào chuyến bay thương mại có thể chỉ được đào tạo vài ngày cho một chuyến bay dưới quỹ đạo hoặc vài tháng để đi đến Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS), Wetton cho biết thêm: “Những điều này đại diện cho hai hồ sơ rủi ro rất khác nhau mà các công ty bảo hiểm sẽ phải cân nhắc”.

Nhiều rủi ro với Jeff Bezos khi bay vào vũ trụ

Trên trang web của mình, Blue Origin cho biết, hành khách trên tàu vũ trụ sẽ được đào tạo một ngày trước khi bay vào vũ trụ, bao gồm tổng quan về sứ mệnh và phương tiện, các cuộc họp sơ lược về an toàn, mô phỏng sứ mệnh và hướng dẫn về các hoạt động trên chuyến bay.

Các công ty bảo hiểm kỳ vọng sẽ có các điều khoản miễn trừ từ các công ty du lịch vũ trụ thương mại và tuyên bố họ sẽ không chịu gánh nặng nếu hành khách tử vong trong chuyến bay.

NASA đã kêu gọi ngành công nghiệp phản hồi về kế hoạch xây dựng khung trách nhiệm cho các sứ mệnh phi hành gia do tư nhân tài trợ lên ISS. Các kế hoạch của NASA bao gồm việc yêu cầu các phi hành gia tư nhân mua bảo hiểm nhân thọ.

Tim Rush, Phó Chủ tịch cấp cao, phụ trách không gian Mỹ, tại công ty môi giới bảo hiểm Gallagher cho biết, thị trường bảo hiểm nhân thọ hiện cung cấp bảo hiểm cá nhân từ 2-5 triệu USD cho các nhà du hành vũ trụ.

Akiko Hama, Giám đốc điều hành khách hàng, bảo lãnh không gian và hàng không tại Global Aerospace cho biết, bảo hiểm bắt buộc duy nhất dành cho các nhà khai thác không gian thương mại là trách nhiệm của bên thứ ba, chủ yếu để bảo hiểm thiệt hại về tài sản trên trái đất hoặc máy bay đang bay.

Blue Origin có kế hoạch cho tàu vũ trụ sáu chỗ của mình cất cánh vào ngày 20 tháng 7 và bay trong bốn phút vượt qua ranh giới giữa bầu khí quyển của Trái Đất và không gian bên ngoài, nơi hành khách sẽ cảm thấy hoàn toàn không trọng lượng.

Câu hỏi trị giá triệu đô

Liên quan đến vấn đề bảo hiểm cho con người trong các chuyến du lịch vào vũ trụ, các công ty môi giới bảo hiểm cho rằng, một câu hỏi quan trọng đối với cách phát triển của lĩnh vực này là liệu các rủi ro liên quan đến du lịch vào vũ trụ có nằm trong các phạm vi bảo hiểm hàng không hay không.

Hiệp ước Không gian bên ngoài của Liên Hợp Quốc và Công ước về trách nhiệm năm 1972 điều chỉnh tất cả các hoạt động trong không gian và rất ít quốc gia có khuôn khổ pháp lý cho các chuyến bay thương mại của con người, các công ty môi giới bảo hiểm cho biết thêm.

Về vấn đề này, ông Stevens thuộc công ty môi giới bảo hiểm Marsh cũng cho biết, các chuyến du hành vũ trụ hoàn toàn khác với các chuyến bay hàng không, bởi vì các hành khách đang quay trở lại cùng nơi họ rời đi, về mặt kỹ thuật, đây là một chuyến đi nội địa mà bảo hiểm hàng không quốc tế không thể áp dụng, có nghĩa là cũng sẽ không có giới hạn trách nhiệm.

Ông nói: “Thị trường hàng không, bảo hiểm máy bay và những thứ tương tự ít quan tâm đến những rủi ro liên quan đến tàu vũ trụ hơn. Liệu các chuyến du lịch vào vũ trụ có thuộc phạm vi bảo hiểm hàng không hay không là một “câu hỏi trị giá triệu đô”.

Trong khi du lịch hàng không được điều chỉnh bởi các quy tắc xác lập trách nhiệm của hãng hàng không trong trường hợp hành khách tử vong, Stevens cho biết ông không biết về kế hoạch áp dụng các quy tắc tương tự cho du lịch vào vũ trụ.

Tuy nhiên, ông Wetton của công ty bảo hiểm Global Aerospace cho biết, công ty của ông đã bắt đầu nhận được yêu cầu từ các công ty về trách nhiệm bảo hiểm cho các các chuyến bay dưới quỹ đạo.

Phan Văn Hòa(theo Reuters)

Tỷ phú Jeff Bezos sắp bay vào vũ trụ cùng em trai

Jeff Bezos sẽ bay vào vũ trụ trên chuyến bay có phi hành đoàn đầu tiên của tàu vũ trụ New Shepard dùng tên lửa do Blue Origin phát triển.