Sự kết hợp giữa livestream và thương mại điện tử có thể tạo ra một ngành công nghiệp với quy mô hàng chục tỷ USD. Đây hứa hẹn sẽ là một thành tố rất quan trọng trong sự phát triển của nền kinh tế số.

Người nông dân Việt Nam đang chuyển đổi số rất nhanh khi nhiều hộ gia đình bắt đầu livestream để bán hàng trên mạng. Hiệu quả của cách làm này đã được chứng minh thông qua chiến dịch tiêu thụ vải thiều Bắc Giang trong đại dịch Covid-19.

Hồi đầu tháng 6, sàn thương mại điện tử Sendo đã giao fanpage của mình cho những người nông dân để hỗ trợ họ bán hàng. Tại buổi livestream, 2 người nông dân Bắc Giang đã dẫn dắt 30.000 người xem đi thăm quan vườn trồng và rao bán thành công 8 tấn vải thiều chỉ trong một khoảng thời gian ngắn ngủi.

Trước đó, sàn thương mại điện tử Voso cũng đã giúp người nông dân tiêu thụ nông sản bằng hình thức livestream. Chỉ khác là, thay vì livestream trên Facebook, Voso để những người nông dân livestream trên chính nền tảng mà mình phát triển. 

Voso cũng đang thành lập các nhóm trực tiếp đến nông trại để hướng dẫn bà con nông dân cách chụp ảnh sản phẩm, viết nội dung giới thiệu, livestream và bán hàng.

Bán hàng livestream dường như đã mở ra một hướng đi mới cho những người nông dân Việt Nam. Đó là khi, nông sản giờ đây không chỉ được xuất khẩu, bán qua kênh thương mại điện tử mà còn có thể tiêu thụ bằng hình thức livestream trên các nền tảng số.

Đây chỉ là sự khởi đầu để những người nông dân có thể tự chủ được đầu ra cho nông sản của mình. Còn với nền kinh tế Việt Nam, đó là cơ hội để chúng ta có thêm một ngành công nghiệp tỷ USD nhờ livestream trên mạng.

Người Việt có thể kiếm 350 triệu/tháng nhờ livestream

Dù phát triển sau Trung Quốc khoảng 3-5 năm, thế nhưng ngành công nghiệp livestream tại Việt Nam đang có nhiều dấu ấn tích cực. 

Những số liệu thống kê gần đây cho thấy, trong năm 2020, bình quân mỗi tháng, tại Việt Nam có khoảng 2,5 triệu phiên bán hàng livestream, với sự tham gia của khoảng 50.000 nhà cung ứng sản phẩm. 

Mỗi ngày, tại Việt Nam có khoảng 70.000 - 80.000 phiên livestream bán hàng. Phần lớn các phiên livestream này diễn ra trên nền tảng mạng xã hội Facebook. Một phần nhỏ trong số đó (khoảng 2.000 - 3.000 phiên) diễn ra trên các nền tảng điện tử như Shopee Live, Tike Live, Lazada, Sendo,... 

Một phiên bán hàng livestream của chính những người nông dân Việt Nam. 

Do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, lượng người làm livestream tại Việt Nam đã tăng trưởng vượt bậc. Chỉ tính trên nền tảng GoStream (một đơn vị cung cấp nền tảng livestream Việt Nam), trong đại dịch Covid-19, lượng người livestream tại đây đã tăng gấp đôi so với khoảng thời gian trước đó.

Về thu nhập, tại Quảng Châu (Trung Quốc), một hot streamer cỡ trung có thể kiếm được khoảng 700 triệu/tháng nhờ bán hàng qua mạng. Mức sống cơ bản tại thành phố này gấp khoảng 2 lần so với Việt Nam. Điều này cũng có nghĩa, nếu tính theo mức thu nhập tại Việt Nam, một hot streamer cũng có thể kiếm được khoảng 350 triệu đồng/tháng. 

Sức mạnh của nền kinh tế streaming

Tại Trung Quốc, công nghiệp livestream đang trở thành một ngành kinh tế mới. Đó là live commerce - một hình thức kết hợp giữa livestream và thương mại điện tử.

Theo báo cáo của iiMedia Research Group, lĩnh vực live commerce tại Trung Quốc đã có mức doanh thu 61 tỷ USD trong năm 2019, 136 tỷ USD năm 2020 và được dự đoán sẽ còn tăng mạnh trong thời gian tới. 

Trong đại dịch Covid-19, nhiều nhà bán lẻ Trung Quốc đã chuyển sang live commerce như một cách để cứu vãn tình thế. Kết quả là, trong năm 2020, số người bán hàng thông qua livestream trên Taobao Live (nền tảng live streaming lớn nhất Trung Quốc) tăng gần 300%.

Tại Trung Quốc, live commerce đang trở thành kênh bán hàng chủ lực của nhiều cửa hàng, doanh nghiệp. Không chỉ nông dân, hộ kinh doanh cá thể mà ngay cả các quan chức địa phương, người nổi tiếng cũng tham gia vào trào lưu này. 

Livestreaming đang trở thành kênh bán hàng phổ biến và dễ tiếp cận với mọi thành phần trong xã hội Trung Quốc. Từ những người nông dân bán hoa quả tại vườn, nhân viên môi giới chứng khoán cho tới các tour du lịch, đâu đâu người ta cũng thấy sự xuất hiện của các streamer. Thậm chí, Trung Quốc đã liệt kê livestream là 1 trong 10 nghề nghiệp mới cùng với kỹ sư blockchain và tiếp thị Internet. 

Bán hàng dưới hình thức livestream hiện rất phổ biến và đã trở thành ngành kinh tế tỷ USD tại Trung Quốc. 

Sở dĩ live commerce đang trở thành xu hướng mới của thương mại điện tử bởi những trải nghiệm không thể tìm thấy ở đâu khác của loại hình này. 

Đối với thương mại điện tử, rào cản lớn nhất của hình thức kinh doanh này là niềm tin của người dùng. Nhiều người không có lòng tin với việc mua hàng online bởi đây vẫn là “thiên đường” cho hàng giả, hàng nhái. 

Bán hàng qua livestream đem tới góc nhìn chân thật hơn so với những hình ảnh có khả năng bị cắt ghép chỉnh sửa. Chính điểm khác biệt này đã giúp người nông dân có thể bán nông sản của mình với giá cao bằng cách livestream trực tiếp ngay tại vườn. 

Live commerce giúp loại bỏ được các khâu trung gian, đưa nông sản từ nơi sản xuất đến chính căn bếp của người tiêu thụ. Người nông dân nhờ vậy sẽ có lợi nhuận nhiều hơn, còn người tiêu dùng cũng được mua hàng tận gốc với giá rẻ. 

Trong thời buổi đô thị hóa, nhiều phiên livestream chính là cầu nối cho những người xa quê. Đó là nơi giúp rất nhiều người cảm nhận được nhịp sống quê nhà, hay chỉ đơn giản là một trải nghiệm đồng quê mà họ không thể tìm thấy nơi phố thị. 

Nền kinh tế streaming với những ví dụ sinh động tại Trung Quốc là một mô hình đáng học hỏi cho Việt Nam. Nước ta hoàn toàn có thể biến livestream thành một ngành công nghiệp mũi nhọn trong nền kinh tế số.

Việt Nam tận dụng cơ hội trong tầm tay

Với dân số trẻ, yêu thích công nghệ và tỷ lệ người sử dụng Internet cao, Việt Nam có triển vọng để phát triển live commerce. Tuy vậy, chúng ta còn rất nhiều việc phải làm để hậu thuẫn và biến livestream trở thành một ngành kinh tế.

Để biến livestream trở thành một ngành công nghiệp, Việt Nam cần tới các hot streamer, những người biết kết hợp nhuần nhuyễn giữa giải trí và bán hàng. Các hot streamer chính là những ngôi sao trong nền kinh tế livestream. Sự tồn tại của những nhân vật như vậy là điều kiện cần đề một ngành giải trí có thể xuất hiện. 

Việt Nam có rất nhiều lợi thế và tiềm năng để phát triển ngành công nghiệp livestream. 

Ngoài những người có tố chất thiên bẩm, để tạo ra một lượng lớn các streamer, điều mà Việt Nam cần làm là phải biến đây trở thành một nghề nghiệp được đào tạo bài bản.

Chỉ những streamer được đào tạo chuyên nghiệp mới có thể biến bán hàng livestream trở thành một ngành công nghiệp với đầy đủ tính chất và giá trị. Chúng ta cũng cần biến livestream trở thành một kỹ năng cơ bản của những người nông dân trong thời đại số.

Để phát triển nền kinh tế livestream, Việt Nam cũng cần tới các nền tảng xem livestream có khả năng phục vụ cùng lúc hàng triệu lượt truy cập đồng thời. Bên cạnh đó, cần có phần mềm phát livestream được thiết kế để thuận lợi cho việc tương tác. 

Nền tảng livestream chuyên nghiệp có thể tạo nên một cuộc trao đổi giữa người livestream và một chuyên gia thông qua cầu truyền hình online. Điều này sẽ tăng thêm tính thuyết phục của streamer đối với người xem, ở đây là những vị khách mua hàng. 

Một nền tảng livestream chuyên nghiệp cũng sẽ giúp streamer lưu lại nội dung phiên bán hàng để tái sử dụng trên các nền tảng khác. Đây là cách biến một phiên bán hàng livestream trở thành hình thức TV Shopping truyền thống, từ đó tối ưu hóa lợi nhuận trên mỗi nội dung livestream. 

Nền tảng mạnh chính là điểm khác biệt lớn của một ngành livestream chuyên nghiệp so với việc chỉ giơ sản phẩm và giới thiệu trước ống kính đơn thuần. Đây cũng chính là cơ hội của các công ty công nghệ Việt. 

Trọng Đạt